Santrifüj İşlemi İçin Faydalı Bilgiler
1- Güvenlik
2- Relatif Santrifüj Kuvvetinin (RCF) Hesaplanması
3- Protokoldeki Rölatif Santrifüj Kuvvetine (RCF) Göre Hızın (rpm) Hesaplanması
4- Verilen RCF ve rpm’den Rotor Yarıçapının Hesaplanması
5- Rotorun Yarıçapının Ölçümü
6- Santrifüj ve Aksesuarların Kullanım Ömrünün Arttırılması
7- Daha İyi Sonuçlar İçin Titreşim Sorunlarının Ortadan Kaldırılması
8- Oda Sıcaklığı Protokolleri Soğutmalı Santrifüj Kullanımı
1- Güvenlik
Biyolojik örneklerin ve asit gibi zararlı sıvıların santrifüj işlemleri için kapaklı sepet kullanınız. Kırılan tüplerden dökülen numuneler aerosol olarak ortama yayılırlar. Santrifüjün kapağı açılana kadar genellikle tüpün kırıldığı veya kapaktan sızıntı olduğu fark edilemez. Kapak açıldığında ise aerosollar ortama ve kullanıcının yüzüne doğru yayılır.
2- Relatif Santrifüj Kuvvetinin (RCF) Hesaplanması
3000 rpm hızdaki bir rotorun xg kuvvetini kabaca hesaplamak için rotor yarıçapı 10 ile çarpmak yeterli olacaktır. Eğer rotor yarıçapı 160 mm ise xg kuvveti 1600xg olarak hesaplanır.
Yapılan hata gayet küçüktür. Gerçek değer 1609.92xg’dir. Rölatif santrifüj kuvveti hesaplamaları için aşağıdaki formül kullanılmalıdır:
RCF [x g] = 1.118 x Yarıçap [mm] x (Hız [rpm]/1000)²
3- Protokoldeki Rölatif Santrifüj Kuvvetine (RCF) Göre Hızın (rpm) Hesaplanması
Eğer kullandığınız santrifüjde RCF programlama özelliği yok ise, çalışmanız gereken hızı protokolünüzdeki RCF’e göre aşağıdaki formüle göre hesaplayabilirsiniz:
Hız [rpm] = 946 x √(RCF [x g]/yarıçap [mm])
4- Verilen RCF ve rpm’den Rotor Yarıçapının Hesaplanması
Eğer hız ve karşılığı olan RCF’i biliyorsanız, rotor yarıçapını aşağıdaki formül ile hesaplayabilirsiniz.
Yarıçap [mm] = RCF [x g] / (1.118 x (Hız [rpm]/1000)²)
5- Rotorun Yarıçapının Ölçümü
Genel olarak belirtilen yarıçaplar maksimum yarıçaptır (Rmax) ve motor şaftının merkezinden tüpün son noktasına kadar olan mesafedir. Yarıçaplar genelde mm cinsinden belirtilir.
Açılır rotorda yarıçap motor şaftının merkezinden sepet yatay pozisyondayken sepetin içinin son noktasına kadar olan mesafe ölçülerek bulunabilir.
Not: Tüp taşıyıcı gode kullanıldığında, gode et kalınlığı bu mesafeden düşülmelidir.
Açılı rotorlarda ölçülecek olan son nokta (konik tüpler hariç) tüpün son noktası değildir. Tüp tabanının eğimli olmasından dolayı ölçüm tüpün son noktasının çok az yukarısından yapılmalıdır.
Minimum yarıçap (Rmin), eksenden tüpteki sıvının en üst noktasına kadar ölçülen mesafedir. Maksimum yarıçapı 160 mm olan bir rotordaki tüpün 40 mm yüksekliğinde sıvı ile doldurulduğunu düşünelim:
Açılır bir rotorda, Rmax değerinden sıvı yüksekliği çıkartıldığında Rmin bulunabilir. Örneğimize göre, Rmin=160 mm - 40 mm = 120 mm.
Açılı rotorda, yarıçap değerini hesaplamak için geometri kullanılmalıdır. Açılı rotorlarda genelde açı değeri belirtilmektedir. Eğer rotorun açısı 35° () ise, Rmin aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
Rmin = Rmax – (Tüpteki sıvı yüksekliği x sin h)
Örneğimize göre, Rmin = 160 – (40 x 0.574) = 160 – 22.96 = 137.04 mm
Aslında bu formül açılır rotor içinde geçerlidir çünkü sin h = sin 90° = 1’dir.
Bazı protokollerde, uygulanacak RCF, bir karışımdaki ayrım noktasına, örneğin sulu ve sulu olmayan solventler, göre verilmiştir. Böyle bir durumda, açılır rotor için, ayrım noktası yüksekliğini tüpün alt noktasından ölçün ve bu değeri Rmax’tan çıkartın.
6- Santrifüj ve Aksesuarların Kullanım Ömrünün Arttırılması
Korozyon santrifüj ve aksesuarlarının düşmanıdır. Herhangi bir sıvı dökülmesi durumunda sıvıyı derhal silin, yüzeylerin kurumasını bekleyin ve santrifüj kapağını açık bırakın.
Aksesuarlarda herhangi bir çizik olması durumunda, çiziği temizleyin ve aksesuarı kurutun. Daha sonra çiziğe yüksek vakum gresi uygulayın. Koruma sağlamak için bu işlemi düzenli olarak tekrar edin.
Genel koruma için, ayda bir aksesuarların üzerine ince bir fil tabakası şeklinde koruyucu kaplama uygulayınız. Aksesuarları yıkayıp, durulayıp kuruttuktan sonra, WD 40 gibi neme dayanıklı spreyi aksesuarların üzerine az miktarda sıkın. Böylece aksesuarların oksidasyon ve korozyon dayanımını arttırabilirsiniz.
7- Daha İyi Sonuçlar İçin Titreşim Sorunlarının Ortadan Kaldırılması
Rotorun dengeli yüklenmesi gerektiğini herkes bilir. Birçok kişi, eksenin karşılıklı taraflarına eşit sayıda ve ağırlıkta tüp ya da diğer numunelerin yüklenmesi ile dengeli yüklemenin sağlanacağını düşünür. Aslında bu doğru değildir.
Bir açılır rotorda karşılıklı sepetlere ikişer tüp yüklendiğini düşünün. Eğer bu iki tük eksen merkezine göre en uzak noktaya yerleştirilmiş ise, sepet tam yatay konuma göre çok az aşağıda döner. Eğer bu iki tük eksen merkezine göre en yakın noktaya yerleştirilmiş ise, sepet tam yatay konuma göre çok az yukarıda döner. Bu durum aşağıda ve yukarıda duran sepetler nedeniyle türbülansa neden olur. Sonuçta, karşılıklı sepetler dengeli yüklenmiş gözükse de titreşim oluşur. Sadece karşılıklı sepetlerin dengelenmesi yeterli değildir. Sepet içindeki yük de dengeli dağıtılmalıdır. Böylece sepetler yatay konumda dönerler ve titreşim engellenir.
Titreşimi engellemek için santrifüj sepetlerinin rotora temas eden yüzeyleri düzenli olarak gres yağı ile yağlanmalıdır. Ayda bir eski gres yağını bir bez yardımı ile temizleyin ve sepetin rotora asılan yüzeylerini ve rotor pimini yağlayın. Sepetler rotor pimleri üzerinde rahatça sallanmalıdır. Rahat sallanmıyorlarsa rotor pimi ve sepet arasında partikül veya kurumuş gres kalmış olabilir. Sepet ve rotor pimi iyice temizlenmelidir.
8- Oda Sıcaklığı Protokolleri Soğutmalı Santrifüj Kullanımı
Standart oda sıcaklığında (20 °C) yapılan birçok protokol bulunmaktadır. Ortam sıcaklığı bu derecede veya altında olmasına rağmen, muhtemelen numuneler santrifüj işlemi sırasında daha yüksek sıcaklıklara maruz kalacaktır. En verimli havalandırmalı santrifüjler bile ısı oluşturur ve bu ısı santrifüj tasarımına ve çalışma süresine bağlı olarak santrifüj içindeki sıcaklığın 5, 10, 15 °C artmasına neden olur.
Soğutmalı santrifüj kullanımı sıcaklığın set edilen sıcaklığın 1°C civarında kalmasını sağlar.
Burada verilen Faydalı Bilgiler herkes tarafından ulaşılabilecek genel bilgilerden derlenmiştir. Bu bilgiler müşterilerimize NÜVE'nin bir hizmetidir ve iyi niyetimizle oldukları gibi yayınlanmaktadırlar. NÜVE, bu bilgilerle ilgili hiç bir sorumluluk kabul etmez. Bu bilgileri kullanmadan önce doğrululuğu kontrol etmenizi tavsiye ederiz.
